Fethiye`de emlak talebi artıyor mu? Fethiye`de konut ve emlak piyasası ne durumda?
Piyasanın normale dönmekte olduğunu, cari açığın ve enflasyonun düşme eğilimine girdiğini görmekteyiz..
Emlak sektörü 2018 yılının son altı ayı ve 2019 yılının ilk 10 ayı satışlar yavaş seyretmişti, yaklaşık olarak 1.5 yıldır emlak piyasasında ve konut satışlarında bir durgunluk vardı diyebiliriz. 2015, 2016, 2017 yıllarında %8 -10 bandında olan faiz oranları 2018 üçüncü çeyreğinde radikal biçimde artmıştı, faizler %25 civarına yükselmişti.
2019 yılı ortalarından sonra kamu bankalarında konut alım faizlerinin önce 0.99 seviyesine düşürülmesi, bugünlerde yeni konutlarda 0.78 seviyelerine düşürülmesi konut ve gayrimenkul sektörüne ilgiyi arttırdı.
Emlak piyasasının canlanmaya başladığını görüyoruz.
Özel bankalardaki faiz oranlarının da düşme sürecine girmesiyle talebin artarak devam edeceğini düşünüyoruz.
Fethiye`de emlak ve konut piyasasında fiyatlar ne durumda?
Fethiye`de emlak ve konut fiyatları şu an emlak alımı yapmak için son derece uygun durumda. Biliyorsunuz, faiz artışı ile ülkemizde enflasyon oranları da arttı. Ancak, müteahhit firmalar veya konut inşa eden firmalar durgunluk dolayısıyla bu enflasyondan kaynaklanan fiyat artışını eldeki stok konut fiyatlarına yansıtamadılar.
Durgunluk dolayısıyla bazı müteahhit firmalar fiyat indirimi yaptı. Ben, alıcı lehine olan bu durumu alıcıların değerlendirmelerinde fayda görüyorum.
Konut ve emlak sektörüne yatırım yapmak isteyen ihtiyaç sahipleri veya yatırımcılar için güzel fırsatlar var.
Mevcut fiyatlardan, iyi araştırma yaparak amaca uygun emlakların satın alınması için uygun zaman olduğunu düşünüyorum.
Piyasalar normale dönünce ve eldeki stok konutlar satılınca gayrimenkulde fiyat artışları kaçınılmaz görünüyor.
İhtiyacı olan, konut sahibi olmak isteyen, yeterli geliri veya birikimi olan vatandaşlarımızın emlak satın almak için beklemesin.
Alıcılar, piyasayı iyi araştırıp, güvendiği referanslı emlak danışmanlarına danışarak yatırımını yapsın.
Gelecekte Türkiye’de ve Fethiye`de emlak ve konut sektörünü nasıl görüyorsunuz?
İstatistiki verilere göre Türkiye’de bireylerin yaklaşık olarak yüzde 60 ı oturduğu evde ev sahibi. Piyasa normale dönünce %40 civarında kiracı olan bireylerin de konut sahibi olma talebi olacaktır.
Konut satın alma imkânı olan kişiler kirada oturmak istemez.
Yeteri geliri ve birikimi olan kişi kiracı olmak istemez, mülk sahibi olmak ister. Piyasa buna müsade edince bu talep oluşacaktır.
Bu talep piyasada emlak sektörü ile ilgili sektörlerde bir canlılık yaratacak, emlak piyasasında fiyatları artırıcı etki yapacaktır.
Ayrıca, yurtdışından yabancı ülke vatandaşlarının ülkemize konut talebi geçmiş yıllarda olduğu şekilde devam etmektedir. Buna ilave olarak yurtdışında yerleşik Türk vatandaşlarının Türkiye’nin değişik yerlerinden ve bölgemizden konut, emlak satın aldıklarını görüyoruz. Bu ilgi fiyatlarda artırıcı etki yapacaktır.
Aynı şekilde yerli ve yabancı emlak alışı Fethiyede de devam etmektedir.
Buna ilave olarak; Türkiye’de nüfus artmakta ve Türk ekonomisi uzun dönemde büyüyen bir ekonomi.
Uzun dönemde daha fazla konut ihtiyacı olacak, işyeri ve ticari alanlara, sağlık, sanayi, turizm, hizmet sektörlerine yeni yatırımlar yapılacaktır, bu durum emlak sektörünün de gelişmesine olumlu yansıyacaktır.
Türkiye’de ortalama hane halkı büyüklüğü ise 3.8 kişi. Türkiye’de bu rakam geçmişte 5 kişi seviyesindeydi. Avrupa’da ise bu oran 2.5 kişi.
Türkiye’de her geçen gün “bir evde yaşayan kişi sayısında” azalma görülüyor. Bu anlamda hane halkı büyüklüğünün azalması ve ev sahipliği oranın artışının emlak ve inşaat sektörüne olumlu yansıyacağını düşünüyoruz.
Emlak sektöründe ve piyasalarda kısa dönemlerde inişler çıkışlar olabilir.
Uzun dönemde Türkiye’de emlak sektörünün önü açıktır.
Emlak yatırımı yapan kazanır. Emlak sektörüne yatırım yapmak konusunda tereddüt etmeyin diyoruz.
Emlak yatırımı yapmadan önce profesyonel bir emlak danışmanına danışılmasını tavsiye ediyoruz.
Doğru emlak yatırımı hem paranızı enflasyona karşı korur hem de diğer yatırım araçlarının üzerinde bir kazanç sağlamanızı sağlar.
Fethiye`de kentsel dönüşüm hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kentsel dönüşüm uygulaması deprem riski altında olan ve tehlike arz eden konutların yıkılıp yenilenmesi ve vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından çok önemli bir düzenleme. Bu tür binalarda yaşayan vatandaşlarımızın kentsel dönüşüme ilgisi var, büyük şehirlerde kentsel dönüşümden yararlanan birçok vatandaş var.
Uygulamada malikler arasında anlaşmazlıklardan kaynaklanan gecikmeler olabiliyor, bu tür zaman kayıplarının giderilmesi için ilgili kanun maddesine kentsel dönüşümü teşvik edici, uygulamayı kolaylaştırıcı, aynı zamanda vatandaşı kentsel dönüşüme zorlayan düzenlemeler ilave edilebilir.
Devlet tarafından vatandaşları kentsel dönüşüme teşvik etmek için uzun dönemli düşük faizli krediler verilebilir mesela.
Deprem riski taşıyan "çok katlı binaların" yıkılıp yenilenmesi için bir taraftan devlet kredi kolaylıkları sağlarken diğer yandan resen risk taşıyan binaların tespitlerini yaparak vatandaşları binalarını yenilemeye zorlayabilir.
Fethiye’de şehir merkezinde bir miktar çok katlı eski yapı stoku mevcut, bunların bazıları yıkılıp yenilendi, bazıları yıkıldı yeniden inşa edilmeyi bekliyor, ancak 2001 den sonra yapılan yapılar deprem yönetmeliğine uygun yapılardır, 2001 sonrası inşa edilmiş yapıların alış satışında alıcıların deprem açısından tereddüt etmesine gerek yoktur.
Ülkemizdeki eski ve deprem açısından risk yaratan konutların “kentsel dönüşüm “ ile yıkılıp yeniden inşa edilme sürecinin ekonominin düzelmesiyle, piyasanın düzelmesiyle hızlanacağını düşünüyorum.
Bu süreç inşaat ve emlak sektörüyle ilişkili tüm sektörlere olumlu yansıyacaktır.
Fethiye`de ve ülkemiz genelinde yabancıların alımları ne durumda?
Yabancı alış ve satışları normal seyrinde devam etmekte. Yani hem yabancı alışı var hem de yabancı satışı var.
Bölge gayrimenkul piyasasında sadece yabancı satışının olması durumu bizi endişelendiren bir durum yaratırdı. Ancak, böyle bir durum yok, yabancı uyruklu kişilerin satın alışları normal seyrinde devam ediyor.
Birkaç yıl önce yaşanan terör hadiseleri nedeniyle azalan yabancı alıcılar geri dönüyorlar, terör ortamı yerini güven ortamına bıraktı diyebiliriz.
Ben yabancı satışlarının önümüzdeki yıllarda artarak devam edeceğini düşünüyorum.
Suriye meselesi de bir anlaşma ve uzlaşma ortamına yakın zamanda evrilecektir. Akabinde Türkiye daha fazla gayrimenkul anlamında yabancı talebine ve alış - satışa konu olacaktır.
Fethiye bir turizm bölgesi turizmin gelişmesi için düşünceleriniz nedir?
Fethiye turizm anlamında alternatifleri olan yurt içi ve yurt dışı rakipleri olan bir destinasyon. Dolayısıyla rakipler göz önünde bulundurularak Fethiye`de hizmetin en iyisi, yemeğin en iyisi, konaklamanın en iyisi misafirlere sunulmalıdır.
Fethiye güzelleştirilmelidir, kültür ve sanat anlamda geliştirilerek, şehir merkezinde mimari ve sanatsal yeniliklerle ve düzenlemelerle fark yaratılarak, kaldırımlarından, yerdeki parkelerinden, binaların görünümlerinden, ağaçlandırmaya, her anlamda düzenleme ve güzelleştirme yapılmalıdır.
Eski Fethiye yerleşimi Karagözlerden Köprübaşına kadar olan bölgede imar revizyonu yapılmalıdır.
Çirkin yapılaşmanın yerini yeni ve estetik yapılar alması için çalışmalar yapılmalıdır.
Yerel yönetim bu çalışmaları desteklemeli, teşvik etmelidir.
Düzenlemeler müteahhit zihniyetiyle, ucuz parke taşlarıyla toz ve çamurdan kurtulmak için değil, estetik ve mimari dokunuşlarla ince ayrıntılara dikkat edilerek yapılmalıdır.
Misafirlerin ilgisini çeken önünde fotoğraf çektikleri ve şehrin tanıtımını sağlayan ögeler şehrin gezi güzergâhlarına yerleştirilmelidir.
Ayrıca yerel yönetimin organize ettiği, bizzat sevk ve idare ettiği, yöresel lezzetlerin, Akdeniz mutfağının en güzel örneklerinin servis edildiği, Fethiye lokantalarına örnek olacak bir çalışma yapılabilir. Bu örnek lokanta aynı zamanda Fethiye’deki diğer lokantaların ihtiyacı olan yetişmiş eleman ihtiyacının karşılanmasına da yardımcı olabilir.
Fethiye’ye değer katan projelerin hayata geçirilmesi lazımdır. Köy turizmi, tarım turizmi, kültür turizmi, alternatif turizm teşvik edilmelidir.
Fethiye’de yat turizmi öne çıkarılmalıdır, Fethiye yüzünü denize dönmelidir.
Yat turizmi şehir merkezinde turizmin gelişmesine katkı sağlar. Basında Fethiye körfezinde yapılması düşünülen yeni marina projesine karşı bir tepki olduğunu gördüm. Fethiye körfezinde yeni marina veya marinalar yapılmalıdır. Böylelikle yat turizminde Fethiye öne çıkar, Fethiye’nin refahı artar.
Fethiye körfezine yapılacak marinaya karşı olmak yerine modern, çevreye saygılı, kirlilik yaratmayacak şekilde yapılması konusunda duyarlılıklar konuşulmalı ve basının bu yöndeki hassasiyetleri ortaya koyması daha doğru bir yaklaşım olur diye düşünüyorum.
Fethiye imar planları hakkında ne düşünüyorsunuz?
Fethiye mütemadiyen göç alan, üzerinde imar baskısı olan bir ilçe. En kısa zamanda şehrin gelişme bölgeleri Eldirek, Çamköy, Karaçulha planlaması bitirilmelidir.
İmar baskısı azaltılmalıdır. Planlamanın gecikmesi kaçak yapılaşmayı teşvik eden bir etki yapar.
Acilen planlama çalışmaları bitirilmeli ki, kaçak yapılaşma önlenebilsin.
Mevcut şehir planı revize edilmeli “kısmi” düzenlemeler, genişlemeler yapılmalıdır. Eğer bu yapılmaz ise Fethiye’de birkaç yıl sonra kiralar ciddi artış gösterir, ev fiyatları da artar.
Şehir merkezinde imar planı revizyonu üzerinde hassasiyetle düşünülerek yapılmalıdır.
Fethiye merkezde konut olarak kullanılan bazı bölgeler mülk sahipleri ile görüşülerek onayları alınarak ticari alanlara dönüştürülmelidir. Binaların yapımı ise yerel yönetimin yapı imar şirketi tarafından yapılabilir, bu firmanın müteahhitliği üstlenmesinde de bir sakınca yoktur zannedersem.
Sanayi esnafına taşınabileceği bir sanayi bölgesi tahsis edilmesi sağlanmalıdır, şehrin ortasında kalan sanayinin taşınacağı yer belirlenmeli, detaylar netleştirilmelidir.
Biraz önce şehre değer katan projeler olması gerektiğini söylemiştim.
Planlama, şehre değer katan projelerin önünü açan çalışmalardır.
Bir örnek vereyim isterseniz. Fethiye`nin Kargı Yanıklar Çiftlik mahallelerinde planlarda belirlenmiş yerleşim alanları dışında konut, ticaret, turizm tesisi planlamasına “tarım yasası” müsaade etmiyor. Bu nedenle yerleşim alanı dışındaki araziler turizm veya konaklama amacıyla kullanılmıyor, planlarda tarım alanı olan ekilip dikilmeyen araziler de var. Mülk sahipleri bu arazileri turizme kazandıramıyorlar, tarımsal üretim de karlı olmadığı için çok mecbur kalmadıkça arazileri tarımsal amaçla kullanmıyorlar. Araziler atıl olarak kalıyor.
Fethiye`de ve çevresinde tarım ve turizmi birleştiren, hem tarımsal üretimi teşvik eden, hem de konaklamayı sağlayan “tarım turizmi” Fethiye’ye değer katar.
Bu bölgenin planlaması tarım ve turizmi birleşiren bir anlayışla yapılabilir. Tarım ve turizm birlikte düşünülerek, düşük yoğunluklu “yerel mimari özellikler” taşıyan konaklama tesislerinin olduğu tarım işletmeleri ve “tarımsal turizm” planlanabilir. Söz konusu tesislerde üretim “organik tarım” yöntemleriyle yapılabilir. Böylece misafirlere Fethiye`de bir “değer önerisi” sunulabilir. Fark yaratılabilir.
Fuarlara yerel organik ürünlerin üretildiği küçük ölçekli butik otel ve pansiyonların tanıtımı ile katılmak fark yaratır. Fethiye’ye değer katan projeler ortaya koymak mümkün.
Farklı olmak için farklı olanı yapmak gerekir.
Tüm dünyada çevresel değerlerin yükseldiği bir dönemi yaşıyoruz, tarım ilaçlarının, pestisitlerin insanları hasta ettiği, alerjileri artırdığı, kanserojen etkileri olduğu bilinçli tüketicilerin malumu. Ekonomik imkânları yüksek ve bilinçli turiste hitap etmek mümkün bu projeler ile. Yeter ki yapmak isteyelim.
